ပိဋကတ်ဘာသာမန် (ပါဠိပါရာဇိကဏ် သကုတ်−၂)

၄.၁.၁.၁။ ပွံက်ပဌမ ကထိနသိက္ခာပိုဒ်[ပလေဝ်ဒါန် | ပလေဝ်ဒါန် တမ်ကၞက်]

463) ဂဗုဓ် (ကေၚ်ကာ) ခၞံသ္ၚာတုဲအာ မ္ဂးဂှ် သ္ၚာခမဳဂှ် ဂပ်ဝ်သ္ပ (မပ္တံပွမဇိၚ်တၞိၚ်) တုဲကီု ကၠေံလေၚ်အာကီု လီုလာ်အာကီု တူအာပၟတ်ကီု အလယ်ပွမကလိဂွံယာတ်သ္ၚာ ပိုတ်အာကီုရောၚ်။ ပိုက်ကၠေံကထိုန်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်မာတိကာဂမၠိုၚ်ဒ္စာံ ဂပ်ဝ်ပိုက်ကၠေံ နကဵုမာတိကာမွဲမွဲကီု သၚ်လေဝ် ဂပ်ဝ်ပိုက်ကၠေံ ပ္ဍဲအပ္ဍဲခေတ်ကထိုန်ရ။ လုကဴကလာမၞုံအပိုၚ်အခြာစှ်တ္ၚဲ မ္ဂးဂှ် နအပိုၚ်အခြာစှ်တ္ၚဲ ပကၚ်ရၚ်မာန်ရ။ သ္ၚာပရဲမ္ဂးဂှ် (သ္ၚာ) မဟဂပ်ဝ် ပတိုန်အဓိဋ္ဌာန် မဟဂပ်ဝ်သ္ပဝိကပ္ပနရောၚ်။ သ္ၚာ မ္ဂးဂှ် ပၞောဝ်သ္ၚာဂမၠိုၚ်တြဴဂကူ ဗွဲတွဵုမယုတ်သ္ၚာမွဲမွဲဂကူ မရုမ်ဂပ်ကဵုဝိကပ္ပနရောၚ်။ ကုခမဳ မကဵုကလိလောန်အာ အပိုၚ်အခြာကာလစှ်တ္ၚဲဂှ် ဒးအာပတ်ပဲါစိုတ် မၞုံကဵု(ဝိနယ်ကမ်) ပွမဒးသၠးကၠေံရ မ္ဂးဂှ် အရှိုဏ်မရနုက်ကဵုစှ်မွဲတ္ၚဲတိုန်မ္ဂး ဂပ်ဝ်သ္ဒးသၠးကၠေံရ၊ သ္ဒးသၠးကၠေံကုသၚ်ကီု ကုဂိုဏ်ကီု ကုပူဂိုလ်ကီုရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံ သ္ဒးသၠးကၠေံရ။ ခမဳဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်သၚ်တုဲ လ္ၜက်ကၠေဟ်ပတိုန်သ္ၚာကၞေဟ် ပ္ဍဲလတူပၞးပဲါမွဲလ္ပာ်တုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်ဂၠးဇိုၚ် ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂဇအ်လံက်ဂဇုန် သီုမပၚ်ခၠအ်လဝ်သၟိပ်တဲတုဲ— “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သ္ၚာအဲဍိက်ဝွံ ကလိလောန်အာစှ်တ္ၚဲဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်ဒးသၠးကၠေံရ၊ သ္ၚာဝွံ အဲဍိက်သၠးကဵုကုသၚ်ရ” ရဴဝွံ ဒးဟီုသ္ဂးရ။ သၠးကၠေံတုဲ သ္ဒးဒေသနာအာပတ်ရ။ ခမဳစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အာပတ်ရ၊ သ္ဒးကလေၚ်ကဵုသ္ၚာသၠးလဝ်တုဲဂှ်ရ။ 464) “ယွံတဳလပိုဉ်သၚ်တအ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ သ္ၚာမၞုံကဵု (ဝိနယ်ကမ်) ပွမဒးသၠးကၠေံ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဂပ်ဝ်သၠးကဵုကုသၚ်တုဲရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲကုသၚ် ယဝ်သဒှ်မ္ဂး၊ သ္ၚာဝွံ သၚ်ကဵုကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ" ရဴဝွံ (ကဵုတီတုဲ သ္ဒးကလေၚ်ကဵုရ)။ 465) ခမဳဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ်တုဲ လ္ၜက်ကၠေဟ်ပတိုန်သ္ၚာကၞေဟ် ပ္ဍဲလတူပၞးပဲါ မွဲလ္ပာ်တုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်ဂၠးဇိုၚ် ခမဳထေရ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂဇအ်လံက်ဂဇုန် သီုမပၚ်ခၠအ်လဝ် သၟိပ်တဲဂှ်— “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သ္ၚာအဲဍိက်ဝွံ ကလိလောန်အာစှ်တ္ၚဲဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်ဒးသၠးကၠေံရ၊ သ္ၚာဝွံ အဲဍိက် သၠးကဵုကုတဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဒးဟီုသ္ဂးရ။ သၠးကၠေံတုဲ သ္ဒးဒေသနာအာပတ်ရ။ ခမဳစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အာပတ်ရ၊ သ္ဒးကလေၚ်ကဵုသ္ၚာသၠးလဝ်တုဲဂှ်ရ။ 466) ယွံတဳလပိုဉ်တအ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်အိုတ်ညိ၊ သ္ၚာမၞုံကဵု (ဝိနယ်ကမ်) ပွမဒးသၠးကၠေံ ခမဳမၞုံယၟုဝွံ ဂပ်ဝ်သၠးကဵုကုတဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ်တုဲရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲကုတဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ယဝ်သဒှ်မ္ဂး၊ သ္ၚာဝွံ တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ်ကဵုကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ” ရဴဝွံ (ကဵုတီတုဲ သ္ဒးကလေၚ်ကဵုရ)။ 467) ခမဳဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ခမဳမွဲဇကုတုဲ လ္ၜက်ကၠေဟ်ပတိုန်သ္ၚာကၞေဟ် ပ္ဍဲလတူပၞးပဲါ မွဲလ္ပာ်တုဲမ္ဂး ဂဇအ်လံက်ဂဇုန် သီုမပၚ်ခၠအ်လဝ်သၟိပ်တဲဂှ်— “ယွံကောန်တၠ သ္ၚာအဍိက်ဝွံ ကလိလောန်အာစှ်တ္ၚဲဒှ်တုဲ ဂပ်ဝ်သၠးကၠေးရ၊ သ္ၚာဝွံ အဲဍိက်သၠးကဵု ကုတဳလပိုဉ်ရ” ရဴဝွံ ဒးဟီုသ္ဂးရ။ သၠးကၠေံတုဲ သ္ဒးဒေသနာအာပတ်ရ၊ ခမဳဂှ် သ္ဒးဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အာပတ်ရ၊ သ္ၚာသၠးလဝ်တုဲဂှ် “သ္ၚာဝွံ ကလေၚ်ကဵု ကုတဳလပိုဉ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးတုဲ သ္ဒးကလေၚ်ကဵုရ။ 468) ပ္ဍဲမကလိလောန်စှ်တ္ၚဲတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ကလိလောန်တုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ် မၞုံကဵု (ဝိနယ်ကမ်) ပွမဒးသၠးကၠေံရ၊ ပ္ဍဲမကလိလောန်စှ်တ္ၚဲတုဲဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲမကလိလောန်စှ်တ္ၚဲတုဲဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံကလိလောန်ဏီမ္ဂး၊ ဒးအာပတ် နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ။ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ် ပတိုန်အဓိဋ္ဌာန်ဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ပတိုန်အဓိဋ္ဌာန်တုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ် သ္ပဝိကပ္ပနဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သ္ပဝိကပ္ပနတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ် သၠးကၠေံဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သၠးကၠေံတုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟွံကၠေံလေၚ်အာဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ကၠေံလေၚ်မ္ဒး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟွံလီုလာ်အာဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ လီုလာ်အာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟွံတူအာပၟတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ တူအာပၟတ်မ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ပၠံၚ်ၜးဏာဂ်ှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဂပ်ဝ်ပၠံၚ်ၜးဏာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပဲါစိုတ်ရ၊ ဟွံသၠးကၠေံသ္ၚာ မၞုံကဵု (ဝိနယ်ကမ်) ပွမဒးသၠးကၠေံတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟွံကလိလောန်စှ်တ္ၚဲဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ကလိလောန်တုဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟွံကလိလောန်စှ်တ္ၚဲဏီဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ၊ ပ္ဍဲမဟွံကလိလောန်စှ်တ္ၚဲဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဟွံကလိလောန်ဏီမ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 469) အပ္ဍဲစှ်တ္ၚဲ ပတိုန်အဓိဋ္ဌာန်မ္ဂး၊ သ္ပဝိကပ္ပနမ္ဂး၊ သၠးကၠေံမ္ဂး၊ ကၠေံလေၚ်အာမ္ဂး၊ လီုလာ်အာမ္ဂး၊ တူအာပၟတ်မ္ဂး၊ ပၠံၚ်ၜးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်တုဲ ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။ 470) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ဟွံကလေၚ်ကဵုသ္ၚာ သၠးကၠေံတုဲအိုတ်ရ၊ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် သ္ၚာသၠးကၠေံတုဲဂှ် သ္ဒးကလေၚ်ကဵုဟေၚ်ရ၊ ယြဴခမဳမွဲ ဟွံကလေၚ်ကဵုမ္ဂး၊ ကုခမဳဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပဌမကထိန သိက္ခာပိုဒ်တုဲရ။